Angst voor verlies

Ze zit op de bank tegenover mij en vertelt te komen voor haar angst om auto te rijden, ze is bang. Zoals het vaker gaat in sessies, hebben we het 15 minuten later over een ogenschijnlijk heel ander onderwerp; namelijk het verliezen van een kindje tijdens de zwangerschap. Haar verhaal raakt me diep en ik kan precies voelen waar ze zit in haar proces, omdat ik haar situatie ook heb meegemaakt.

Angst voor verlies ken ik als de beste. Als 18-jarige ontwikkelde ik een angst voor het verlies van mijn vader die op dat moment ongegrond leek. Ik voelde mij destijds vaak bang om hem te verliezen aan de dood en deze angst kwam voor mij uit het niks. Toen hij vijf jaar later longkanker bleek te hebben en nog eens een jaar later overleed, verdween de grond onder mijn voeten en kwam ik in diepe rouw. De angst die ik de jaren ervoor ontwikkeld had, maakte het hele rouwproces niet minder zwaar. Hieruit had ik toen al de conclusie kunnen trekken dat angst disfunctioneel is, maar alleen deze wetenschap heeft me niet behoed voor verdere angsten.

De jonge vrouw tegenover mij brengt me terug naar de tijd van zelf zwanger zijn en het hebben van angst voor het verliezen van het groeiende kindje in mij. Ook deze angst werd bewaarheid en ook toen heeft de angst vooraf mij niets geholpen in het verwerken van de rauwe pijn na het overlijden van ons kindje.

Het verschil tussen angst en bang zijn

Bang zijn is in principe functioneel. Bang zijn zorgt ervoor dat ons overlevingsinstinct aangezet wordt. Het zorgt ervoor dat we vluchten, vechten of bevriezen en onszelf behoeden voor of bevrijden uit bedreigende situaties.  Zo vocht ik voor het leven van mijn vader door goed voor hem te zorgen. Ik vocht voor het leven van ons kindje, door alles in het werk te stellen om hem in leven te houden. En van oudsher vluchten we voor een gevaarlijk beest of houden we ons als bevroren om de aandacht van het dier elders op te richten.

Er is echter een verschil tussen bang zijn en angst hebben. Angst beïnvloedt ons leven dikwijls negatief, verlamt ons en beperkt ons. Zo is de wereld van iemand met sociale angst heel klein. Angsten kunnen ons leven dusdanig beheersen, dat we geen ruimte voelen voor de positieve aspecten van het leven en het leven daardoor zwaar en donker aanvoelt. Op grond hiervan kunnen we angstig zijn definiëren als disfunctioneel en kunnen we bang zijn juist een functie toeschrijven.

Vaak ontstaat angst uit eerder opgedane ervaringen of indrukken. De perceptie die we hebben, maakt of we angstig zijn of niet. Bijvoorbeeld wanneer je als kind je moeder op een stoel ziet gaan staan bij het zien van een muis. Dan kan je bijna niet anders dan de conclusie trekken dat een muis heel gevaarlijk is en dat je daar heel bang voor moet zijn.

De gedachte dat iets of een gebeurtenis heel eng, erg of gevaarlijk is, maakt dat we bang worden. Nu is het overlijden van een dierbare ook iets verschrikkelijks natuurlijk en bestaan er heuse dreigende situaties. Vaker is angst echter disfunctioneel en nog vaker zijn we bang voor de angst zelf, ontstaan uit onze perceptie.

Angst in allerlei soorten en maten

Onlangs trof ik een cliënt die bang was om te gaan overgeven (emetofobie), terwijl ze in haar leven nog nooit had overgegeven. Zo heb ik in mijn praktijk veel mensen met angsten, meer of minder gegrond. Denk maar aan angst voor kleine ruimtes, angst voor spinnen, angst voor muizen, angst voor de dood, angst voor ziektes, angst voor verlating en angst om te binden.

Deze laatste twee ook wel verlatings- en bindingsangst genoemd, komen veel voor. We hebben er allemaal wel in meer of mindere mate last van. En eigenlijk komt bindingsangst voort uit de angst verlaten te worden. Om onszelf te beschermen tegen de pijn van verlies, durven we ons niet te binden aan de ander en kunnen we zelfs op zoek gaan naar redenen om de ander stom te vinden zodat we ons niet hoeven te binden.

Angst voor de angst doen we onszelf aan door gedachtes te geloven die we zelf produceren en de perceptie die daardoor ontstaat. Gedachtes kunnen voortkomen uit gebeurtenissen, indrukken, opvoeding, cultuur et cetera en kunnen zelfs een overtuiging worden. Zo kunnen we onszelf overtuigen van een bepaalde angst en onszelf helemaal in paniek praten met onze gedachtes.

Angst vanwege COVID

Afgelopen week overkwam het mij. Met COVID in bed, zo ziek dat ik bepaalde dagen amper een whatsappje kon lezen of schrijven, beving mij de angst om het werk wat zich verder zou gaan opstapelen. Administratie, cliënten, het onderzoek waar ik aan bezig ben. Totale paniek om hoe dit allemaal zou moeten gaan. Vergroot en uitvergroot door mijn eigen gedachtes.

Vooral nu in deze onzekere, verwarrende tijden waarin COVID-19 invloed heeft op ons leven, zijn veel mensen bang. Ook komen er angsten naar voren die eerder bedekt lagen onder een laagje van hard werken of niet toekomen aan onszelf. We spelen paniekvoetbal in de hoop onszelf veilig te stellen. Denk maar aan de plotseling ingaande lockdowns en versnelde vaccinaties. We zijn angstig en reageren, zonder eerst te onderzoeken wat er gegrond is van de angst die we voelen.

Kom vrij van angst

Hoe leef je jouw leven vrij van angst en met vertrouwen? Met het erkennen van de angst is omgaan met angst al wat makkelijker. Vergroten van het vertrouwen in jezelf en dat veel gaat in het leven zoals het mag gaan, helpt hier ook bij. Omdat veel angst als een programmering ligt opgeslagen in ons onderbewuste, kunnen we met bijvoorbeeld hypnotherapie in korte tijd de angst doen afnemen en ons onderbewuste her-programmeren. Ook Mind Eye Power, een aftakking van EMDR, kan onze angst doen afnemen en het vertrouwen vergroten.

Ik gun jou een licht 2022 met liefde voor jezelf en de mensen om jou heen, vrij van angst zodat jij je dromen kunt leven en waarmaken! Ik nodig je uit om je angst samen aan te kijken en jezelf ervan te bevrijden.